De woensdag vermoorde Russische-Tsjetsjeense mensenrechtenactiviste Natalja Estemirova zou de persoonlijke vijand zijn van de Tsjetsjeense president Ramzan Kadirov. In Rusland weten ze wel raad met mensen die zich kritisch uitlaten over de overheid.
De herdenking van Natalja Estemirova vandaag in het centrum van Moskou draaide niet alleen om haar. Naast de vele zwart-wit foto’s van de vijftigjarige activiste, waren ook de portretten te zien van de vermoorde journaliste Anna Politkovskaja en de gevangen zakenman Michail Chodorkovski.
Collega’s van Estemirova wezen na haar dood direct naar Ramzan Kadirov. De naam van de Tsjetsjeense president staat gelijk aan meedogenloze optredens. Iedereen die zich tegen hem verzet, kan rekenen op bezoek van zijn milities. Begin deze maand rapporteerde mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch over brandstichting, folterpraktijken en executies door Tsjetsjeense veiligheidstroepen die hiervoor niet worden gestraft. Volgens mensenrechtenorganisatie Memorial, waarvoor Estemirova werkte, stond de activiste op Kadirovs lijst. Hij beschouwde Estemirova, die berichtte over misdrijven in Tsjetsjenië, als zijn persoonlijke vijand.
De oud-rebellenleider waant zich onaantastbaar in Tsjetsjenië. Moskou laat Kadirov, die naar voren is gebracht door huidig premier Vladimir Poetin, zijn gang gaan om de ogenschijnlijke rust in de deelrepubliek te bewaren. De Tsjetsjeense president maakt van die gelegenheid gebruik om zijn vijanden uit te schakelen.
Ook in andere deelrepublieken op de noordelijke Kaukasus voert repressie de boventoon. Door de harde aanpak van Kadirov zijn Tsjetsjeense rebellen gevlucht naar het naburige Dagestan en Ingoesjetië. Hier voeren zij een continue strijd uit met de autoriteiten. Over en weer vinden aanslagen, ontvoeringen, martelingen en executies plaats. Het geweld door de overheid zet veel kwaad bloed bij de burgers. De hoge werkloosheid maakt dat de bevolking nog eens extra gevoelig is om naar de wapens te grijpen.
De naam van Estemirova past in een triest rijtje. Russische mensenrechtenactivisten, journalisten en advocaten die het opnemen tegen de overheid kunnen rekenen op antwoord. Vaak houden zij zich bezig met Tsjetsjenië. Naast de in 2006 vermoorde Politkovskaja werden in januari van dit jaar haar collega Anastasia Baboerova en de advocaat Stanislav Markelov in Moskou op straat gedood.
Ook kritische politici krijgen amper de kans om hun stem te laten horen. Onafhankelijke media zijn er in Rusland nauwelijks. Oppositiepartijen wordt het leven zuur gemaakt En de zaak rond Chodorkovski is bekend. Toen de zakenman politieke ambities toonde, belandde hij in de gevangenis. Al is dat volgens Poetin om geheel andere redenen.
De komst van president Dmitri Medvedev bracht even hoop op een liberale koers. De jurist zei in de aanloop van de verkiezingen vorig jaar: ,,Vrijheid is beter dan geen vrijheid.” Maar het uitschakelen van tegenstanders gaat nog steeds door.
Dit artikel verscheen op 17 juli in het Reformatorisch Dagblad
Geen opmerkingen:
Een reactie posten