Zijn achternaam volstaat om meteen te begrijpen om wie het gaat. Sjevtsjoek is Joeri Sjevtsjoek (55), dé Russische rockzanger en voorman van de groep DDT. The New York Times noemde hem de Russische Bruce Springsteen. Sjevtsjoek kwam op in de jaren tachtig toen de Sovjet-Unie naar het einde wankelde. Nummers als Rodina (Moederland) en Dozjd (Regen) staan in elk Russisch geheugen gegrift. Sjevtsjoek laat niet na om in zijn nummers Rusland te bekritiseren. Als zanger het geweten van Rusland en omarmd door de Russische oppositie.
Een kans om Sjevtsjoek te zien optreden laat je niet lopen. Na mijn interview met Tsjirikova in het trappenhuis van het Huis van de Architect afgelopen week wacht ik geduldig de prijsuitreiking af van de mensenrechtenbeweging Moskou Helsinki Groep, die Russische mensenrechtenactivisten deze avond lauwert voor hun werk. Van Oleg Orlov van het bekende Memorial tot Ernest Mezak uit Komi, een deelrepubliek in de noordoosthoek van Europees Rusland.
Dan volgt het muzikale programma, zoals de spreker Sjevtsjoek aankondigt. Hij komt op. Een doorsnee persoon. Een te wijde broek, een licht buikje, een baard en een bril siert zijn hoofd. Maar zijn stem maakt alles goed. Dan weer zacht, dan weer hard of rauw. Soms gek dansend met zijn zangeres. Sjevtsjoek speelt een uur en zijn klassiekers ontbreken niet.
Een sullig uiterlijk misschien, maar niet onbevreesd. Sjevtsjoek bekritiseerde president Vladimir Poetin twee jaar geleden tijdens een lunch. Voordat hij volledig aan zijn verhaal begint, probeert Poetin hem van zijn stuk te brengen door te vragen: ,,Sorry, hoe heet u?" Het is als koningin Beatrix, die niet weet dat ze met Marco Borsato, om maar eens een voorbeeld te noemen, aan tafel zit. Sjevtsjoek stelt zich onverstoorbaar voor en gaat dan verder over de persvrijheid, over democratisering en over de groeiende onvrede onder de burgers. Poetin reageert door te zeggen dat hij niets tegen burgerprotest heeft. Dat wijst de regering erop, waar ze aandacht aan moet schenken en een democratie draagt bij aan de ontwikkeling van een land, zijn de woorden van de huidige president.
Deze maandagavond in het Huis van de Architect bevindt Sjevtsjoek zich in een warm bad. Dit zijn zijn mensen. Toch komt ook hier de macht om de hoek kijken. Een agente maakt foto's en staat genietend te glimlachen bij het nummer Svoboda (Vrijheid), dat regelmatig wordt gespeeld tijdens demonstraties van de oppositie.
In één vrouw moet Sjevtsjoek zijn meerdere erkennen. De grande dame en het gezicht van de Moskou Helsinki Groep, de 85-jarige Ljoedmila Aleksejeva. Sovjetdissidente en nu neemt ze het op tegen Poetin. Ze oogt broos en kranig tegelijk. Als Sjevtsjoek klaar is, loopt hij naar de rand van het podium, buigt hij voor haar en kust haar hand als zij voorzichtig naar hem toe is gelopen. Ze fluistert wat in zijn oor. ,,Tegen Ljoedmila Aleksejeva kan je geen nee zeggen", lacht Sjevtsjoek en zet haar verzoeknummer Osjenjaja (Herfstig) in.
Hij eindigt met een hartstochtelijk: ,,Hoera voor de mensenrechtenactivisten van Moskou Helsinki Groep." De agente verlaat tevreden de zaal.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten