Pittoreske tekeningen zijn het. In de geest van Anton Pieck. Blijde kinderen, besneeuwde huisjes en muziek spelende en dansende dieren. Met de tekst С Новым Годом (S Novym Godom, gelukkig nieuwsjaar). Zo zien de nieuwjaarskaarten eruit aan het begin van de vorige eeuw. Rusland met toen tsaar Nicolaas II op de troon.
Grimmiger zijn de nieuwjaarskaarten zo'n veertig jaar later. De Sovjet-Unie vecht een bloederige oorlog uit met nazi-Duitsland. Op een nieuwjaarskaart jaagt een bewapende Russische soldaat in 1942 een Duitse militair het land uit. Een verschrikte Hitler rent weg als Ded Moroz voor hem staat. Ded Moroz, uniek afgebeeld met een pijp, want Josef Stalin rookte toen ook pijp. Vadertje Stalin had Ded Moroz in de armen gesloten, nadat de laatste verboden was onder de eerste Sovjetjaren. Te religieus en te bourgeois. Maar de Sovjetleiding wilde het volk vrije dagen geven. De vakantie moest komen rond Oud en Nieuw en daar hoorde een symbool bij. Dus keerde Vadertje Vorst terug.
Vredelievend zijn de kaarten in de jaren vijftig. De gedachten moesten niet gaan naar de oorlog, maar naar mooie en betere tijden. Een dansend stel, het standbeeld van dichter Poesjkin in het avondlicht en cadeaus voor kinderen.
De politieke boodschap keert terug in de jaren zestig. De Sovjet-Unie gloreert wereldwijd door in 1961 de eerste man in de ruimte, Joeri Gagarin, te schieten. De nieuwjaarskaarten kunnen natuurlijk niet achterblijven. Het succes en de grootsheid van de Sovjet-Unie worden uitgemolken. De
ruimtevaart is het thema in die jaren.
Daar wordt op voortgeborduurd in de jaren zeventig. En er komen nieuwe mijlpalen. De door
kampgevangenen aanlegde BAM, de 4324 kilometers van de Bajkal-Amoerspoorlijn (rechtsmidden). De komst van het beertje Misja, de mascotte van de Moskouse Zomerspelen in 1980 (links- en rechtsonder). Een typisch Westers staaltje van het ten gelde maken van een populair figuur.
In de jaren tachtig gaat Vadertje Vorst mee met de vaart de volkeren. Hij is een man van de moderne Sovjettechniek. Niet alleen de ruimtevaart, maar hij weet ook de knoppen van computers te bedienen.
Maar dan houdt het op met de verheerlijking van de Sovjet-Unie. Die komt eind 1991 ten einde. Politieke thema's verdwijnen en daarvoor in de plaats komen vrolijke plaatjes van Vadertje Vorst, kinderen en dieren. Grootste verschil met de Sovjet-Unie is dat het formaat van de kaart verandert: groter. Wellicht een gevolg van het einde van de staatscontrole en de entree van het wilde kapitalisme.
Deze lijn zet door deze eeuw. Groot, groter, grootst. Kaarten die je kan openklappen. Glitters, glimmend en kleurrijk. Russen zijn er gek op. De makers van de kaarten uit het begin van de vorige eeuw zouden ervan gruwen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten