Moskou druk met voorjaarsschoonmaak

Bladeren vegen, papier opruimen en takken weghalen. Tussendoor met elkaar even een praatje maken of samen op de foto met de hark. Na ruim twee uur werk is de tuin van een ziekenhuis aan de Leninboulevard, buiten het centrum van Moskou, schoon. Tevreden gaan de vijftig Moskovieten naar huis. Afgelopen zaterdag was het soebbotnik, dat verwijst naar vrijwilligerswerk op een zaterdag (soebbota). Met als doel om Moskou, maar maar ook andere, Russische steden op te knappen. Dit jaar valt soebbotnik op 21 en 28 april. Een communistisch initiatief, want Sovjetleider Vladimir Lenin kwam in 1919 op het idee om soebbotnik in te voeren ter reparatie van het spoor. Een jaar later was de dag uitgegroeid tot algemeen vrijwilligerswerk. Zaterdag deden meer dan 1,2 miljoen Moskovieten eraan mee. Voor Russen is het een traditie. Kinderen helpen hun school. Studenten voeren klusjes uit. Fabrieken en ziekenhuizen organiseren onder hun personeel vrijwilligers. De 27-jarige Aleksej Jakimov, student logistiek, veegt de bladeren weg in de tuin van het ziekenhuis. Op zijn honkbalpetje staat 'I hate drugs'.

,,We hebben een zware winter. Alles wordt vies en de sneeuw laat veel rotzooi achter. Als we met zijn allen schoonmaken, is het zo gebeurd. Beter dan dat je in je eentje werkt." Jakimov ziet zelfs een heilzame werking van soebbotnik uitgaan. ,,Er is geen verschil tussen de mensen. Iedereen is gelijk. Chefs vegen samen met het personeel." Soebbotnik vormt het hoogtepunt van de Moskouse nijverheid in april, die in het teken staat van de grote voorjaarsschoonmaak. Als de sneeuw is verdwenen en de temperatuur boven nul komt, wordt de stad klaargestoomd voor de feestdagen in mei,

zoals de viering van de overwinning op nazi-Duitsland op 9 mei. Een leger aan Tadzjieken in oranje hesjes schildert de hekjes langs de weg in groene en gele kleuren. De sterke geur van de verf hangt in de straten. Slechte stukken wegdek worden vervangen. Speeltuinen krijgen een nieuwe laag rode, gele en blauwe verf. Parken ondergaan een opknapbeurt. Bomen en bloemen worden geplant. De hele operatie kent ook een economische kant. Ze biedt werk aan de immigranten uit Centraal-Azië die de onaantrekkelijke klussen uitvoeren. Voor hen maakt het niet uit of Moskou er netjes bijligt. Geld verdienen, daar draait het om, zegt een Tadzjiek die een hek verft en een zakdoek om zijn gezicht heeft gebonden ter bescherming tegen de verflucht. Hij wenst anoniem te blijven. ,,We hebben geld nodig. Als de baas aan het einde van de dag komt kijken en zegt dat hij tevreden is, dan is het goed." En wat verder te doen tegen de verflucht? ,,Die is inderdaad niet gezond, maar als je een of twee glazen melk drinkt, is er niks aan de hand."

De 41-jarige Oksana zit op een bankje in de tuin van het ziekenhuis. De vrijwilligers zijn vertrokken. Ze is ziek en meer wil ze er niet over kwijt. Ze geniet van de schone tuin. Lachend zegt ze over soebbotnik: ,,Moskou is in ieder geval twee dagen per jaar schoon, maar we zouden dit elke zaterdag moeten doen." Zelf help ik een handje in de tuin van het ziekenhuis. Voor het ultieme Russische gevoel en goed voor de inburgering ,,Je bent nu een echte Moskoviet", zegt een vrijwilliger tegen me.