Gelukkig dankzij de crisis

Kijk Stanislav en Irina Erlich eens naar elkaar lachen. De economische crisis in Rusland heeft voor hen niet slecht uitgepakt. Stanislav verloor vorig jaar oktober zijn baan in een metaalfabriek in Kamensk-Oeralski, een industriestad in de Oeral. Zes maanden geleden is het echtpaar begonnen met het opstarten van een reclamebureau. ,,Het is zo mooi om samen dingen te bedenken en die samen te realiseren", zegt Irina.
De 32-jarige Irina is een verzorgde vrouw. Ze doet haar haar voor de foto nog even netjes. Zodra ze een spiegel ziet, bekijkt ze zichzelf. Stanislav is 37, maar hij lijkt ouder. Zijn haar begint grijs te worden en op zijn grauwe gezicht zijn groeven verschenen. Sinds zijn 21e werkte hij in de metaalfabriek. De laatste vier jaar is hij niet op vakantie geweest. Hij was monteur. Als er machines kapot gingen in de fabriek moest hij ze repareren. Dat betekende dat hij ook 's nachts uit bed gebeld werd om naar de fabriek te gaan. Hij praat er met afgrijzen over. Zijn ontslag is misschien wel zijn redding zegt hij. ,,Anders had ik daar nu nog gezeten." ,,Tot zijn pensioen", vult Irina aan.
Een dag eerder heb ik hen ontmoet bij de Dienst Werkgelegenheid in Kamensk-Oeralski. Ze waren langs om hun ondernemingsplan in te leveren en om te kijken of ze een lening kunnen ontvangen. Stanislav volgt omscholingscursussen. Nu zitten we aan de businesslunch in een café in het centrum van Kamensk-Oeralski.
Stanislav is blij om zijn ontslag, maar hij is woedend op de leiding van de fabriek. ,,Die snappen er niks van. Vorig jaar oktober werkten daar 2200 mensen. Nu 700. Van de een op de andere dag gooiden ze er direct driehonderd man uit, inclusief mijzelf. De afgelopen jaren hebben ze alleen maar gedacht aan geld. Niks hebben ze gedaan voor de fabriek. Generaties hebben daar gewerkt: vaders, hun zonen. Nu wordt die fabriek om zeep geholpen."
Het leven voor hen is veranderd. Irina was altijd thuis om voor hun 10-jarige dochter te zorgen. Voor hun kind is dat wennen. Irina lachend: ,,Laatst zei ze: 'Waren jullie maar als andere ouders. Die zijn thuis, omdat ze geen baan meer hebben."
Het Kremlin is als de dood dat het Russische volk gaat morren nu het economisch bergafwaarts gaat, fabrieken hun deuren moeten sluiten, salarissen niet uitbetaald worden en massaontslagen vallen. Het echtpaar Erlich verwacht niet dat de inwoners van Kamensk-Oeralski, waar drie andere metaalfabrieken in de problemen zitten, de straat op gaan. ,,De ene helft van de bevolking is door Stalin hier naar toe gedeporteerd", zegt Stanislav zachtjes. ,,Mensen uit Moldavië, Kazachstan, het westen van Oekraïne. Zij durven zich niet te verzetten tegen de overheid. De andere helft vindt het niet de moeite waard om te protesteren. De gemeente hier beslist niet. Dat gebeurt in Moskou. Dat is zo ver weg. Daar maken ze zich niet druk om een industriestadje als Kamensk-Oeralski." Irina voegt eraan toe: ,,Russen zijn niet als de Oekraïners en Georgiërs. Wij willen een rustig leven."