Een boze directeur

Alexander Bezborodov, directeur van de faculteit geschiedenis aan de Humanitaire Staatsuniversiteit van Moskou, gaf mij de volle laag. Op dezelfde bulderende toon waarmee hij een minuut eerder zijn secretaresse had toegesproken. ,,Weer zo'n journalist uit het Westen, die het beter denkt te weten. Hoe lang werk je hier? Waarom altijd die kritiek op ons land? Dankzij het Rode Leger is West-Europa bevrijd."
Hij was op dreef. Ik kreeg niet de gelegenheid om er tussen te komen. ,,En waarom altijd die vragen over het stalinisme. Jullie hebben het toch ook over het nazisme? Alsof het in Nederland allemaal goed gaat", en haalde ook nog eens de Tachtigjarige Oorlog erbij. Boos keek hij uit het raam en zei dat ik vijf minuten had.
Zijn woede wordt breder gedeeld onder de Russische bevolking. Waarom altijd die kritiek op ons land, vragen de Russen zich af. Over mensenrechten, democratie, persvrijheid. Bemoei je niet zo met ons en kijk eens naar jezelf. Het is een tactiek die in het Kremlin veelvuldig wordt gebruikt bij ontmoetingen met wereldleiders. Wordt er kritiek geuit op Rusland dan reageert Moskou meteen met: 'Maar jullie hebben ook problemen met bepaalde bevolkingsgroepen, bij jullie worden ook mensen vermoord.' Het maakt een gesprek er niet makkelijker op.
Ook niet met de directeur van een geschiedenisfaculteit. Voordat ik mijn vragen verder stelde, wilde ik toch nog even wat rechtzetten. Ik zei dat in Nederland ook gediscussieerd wordt over het nazisme, maar dat het toch wel een verschil uitmaakt dat de grote aanstichter hiervan uit je eigen land komt of niet. En ja, in Nederland gaat ook niet alles goed, antwoordde ik hem. Maar waarom mocht hij wel iets zeggen over Nederland en ik niets over Rusland, terwijl ik daar in ieder geval vier maanden zit. Hoe vaak bent u in Nederland geweest, vroeg ik hem. Het bleef stil.
De storm bleek uitgeraasd. Bezborodov draaide bij. De vijf minuten werden tien, twintig. Ik kon mijn vragen stellen en rustig gaf de directeur antwoord. Plots haalde hij een artikel (Russisch/Engels) van president Dmitri Medvedev te voorschijn. 'Rusland, voorwaarts!' luidde de kop. Medvedev publiceerde het vorige maand en het is zijn visie over hoe het land ervoor staat. ,,Ken je dit?", vroeg Bezborodov. ,,Dit is een goed stuk. Kritisch op Rusland. We zien heus wel wat er misgaat. Ik nodig je uit om volgende week langs te komen op de universiteit. Dan is er een ronde tafelgesprek en discussieren we over dit artikel." Hij gaf me bij het afscheid glimlachend een hand.