Voor een verhaal over het legendarische filmbedrijf Mosfilm kreeg ik onlangs een rondleiding over het terrein. Aan de rand van park de Mussenheuvel, buiten het centrum van Moskou, vormde Mosfilm, met het beroemde logo van de arbeider en de boerin, het kloppende hart van de Sovjetfilm. De Sovjet-ideologie en propaganda waren de drijvende krachten. Wereldberoemde regisseurs als Sergej Eisenstein en Andrej Tarkovski draaiden hier hun films. Meer dan drieduizend films rolden uit de studio's.
De controle op de films tijdens de Sovjet-Unie ging ver, blijkt uit een legende, die persvoorlichtster Olga Vasileva vertelt tijdens de privé-rondleiding. Ze wijst naar een stuk groen achter de vroegere toegangspoort. ,,Daar had Stalin (een groot filmliefhebber, FA) een huis. Hij bekeek de films zelf voordat ze aan het publiek werden getoond. Eisenstein liep vol spanning naar Stalin en leverde zijn film in. Als Stalin die goedkeurde, haalde Eisenstein opgelucht adem. Geen strafkamp voor hem."
Op het terrein van Mosfilm is het Oude Moskou als filmset nagebouwd, inclusief de typische Russische houten huizen, kasseien en de koepels van een Russische-orthodoxe kerk. Mosfilm moest Moskou wel kopiëren, want het moderne Moskou is als filmlocatie teveel verpest door de oneindige reclameborden en airco's.
In een hoek van het Oude Moskou staat een Duitse oorlogstank, die de hoofdrol speelt in de laatste film van Mosfilm De Witte Tijger (Engelse versie), die momenteel in de bioscopen draait en is geregisseerd door Mosfilmdirecteur Karen Sjachnazarov. De film, met de nodige explosies, gaat over een onverslaanbare tank, die de Sovjets frustreert. Een Sovjetmilitair slaagt er niet in om de tank uit te schakelen en is bereid twintig, vijftig of honderd jaar te wachten om dat wel te doen. Maar de tank zit in zijn hoofd en blijkt niet te bestaan. De film eindigt met een monoloog van Adolf Hitler, die verklaart dat de mens niet zonder oorlog kan.
In een interview dat ik diezelfde dag had met Sjachnazarov zei hij: ,,De boodschap is dat oorlog behoort tot ons leven. Ondanks dat politici zeggen dat ze geen oorlog willen, gebeurt het toch. Niemand wil het. Maar terwijl we nu met elkaar praten, wordt er ergens gevochten."
De trailer van De Witte Tijger:
Uniformen die werden gebruikt in De Witte Tijger. Maar ook in andere oorlogsfilms. Ze kunnen steeds uit de mottenballen worden gehaald voor een nieuwe film. Mosfilm heeft buiten Moskou een eigen locatie waar alle oorlogsfilms worden opgenomen.
De Tweede Wereldoorlog blijft een belangrijk thema in de Russische filmindustrie. Niet raar, zegt persvoorlichtster Olga Vasileva: ,,De herinnering aan de Grote Vaderlandse Oorlog moet blijven bestaan, zodat jongeren niet vergeten wat er is gebeurd. Het hoort bij de opvoeding. Elke gezin in Rusland heeft wel op de een of andere manier te maken met deze oorlog. Daarbij biedt de oorlog allerlei thema's, zoals over liefde en heldendom."
Een auto uit de garage van de gevreesde Lavrenti Beria (boven), baas van de geheime dienst onder Stalin, behoort ook tot de museumstukken. Allerlei filmattributen staan opgesteld in een ruimte en zijn te zien tijdens voor iedereen toegankelijke rondleidingen. Kleding uit de film Oorlog en Vrede, naar het boek van Lev Tolstoj, en een paard uit Anna Karenina van dezelfde schrijver.
Een opname van muzikanten. In het gebouw van Mosfilm zijn overal specialisten bezig met het klaarstomen van films. Voor speciale geluidseffecten weten dames zonder de hulp van computers het geluid van paarden na te doen. Hoe ze dat voor elkaar krijgen, laten ze niet weten. Dat is hun geheim en dat verkoop je niet. Anders ben je je specialiteit kwijt en word je niet meer gevraagd. In een andere ruimte houden ze zich bezig met het verschrikkelijk irritante nasynchroniseren van buitenlandse films. Vasileva: ,,Russen houden daar niet van films met de originele taal. Anders moeten ze steeds naar beneden kijken voor de ondertiteling en dat leidt af."
Op de set van de Gevangene van de Kaukasus, een komische klassieker uit de jaren zestig. Mosfilm werkt aan een moderne versie. Fotograferen was verboden vandaar het wazige beeld toen ik er toch snel een maakte. Deze versie van de Gevangene van de Kaukasus is een variant op het boek van opnieuw Tolstoj. Een serieuze is er ook. De in Dagestan opgenomen, prachtige film Gevangene van de Kauskaus met de acteurs Oleg Mensjikov en Serge Bodrov jr, die schitterde in de legendarische misdaadfilms Broer.
Twee herinneringen uit legendarische tijden. De Oscar voor Oorlog en Vrede van Sergej Bondartsjoek in 1969 en die voor Dersoe Oezala van Akira Kurosawa in 1976 in de categorie beste buitenlandse film. Ze staan te glanzen in een vergaderzaal van Mosfilm.
Russische films komen tegenwoordig niet verder dat de bioscopen in de voormalige Sovjelanden. Ze halen zelden de buitenlandse filmteaters. Daarover in mijn volgende blog meer. Voor de liefhebbers heeft Mosfilm een groot aantal films op internet gezet. Zie hier en hier.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten