Hij deinst er niet voor terug. Premier Mark Rutte heeft stellig aangekondigd donderdag tijdens zijn bezoek in Moskou de kwestie rond de in de gevangenis overleden Russische advocaat Sergej Magnitski (zie hieronder voor de documentaire Justice for Sergei over zijn dood)aan te kaarten. Maar als Rutte zich echt op het stoere pad begeeft, dan herinnert hij president Dmitri Medvedev en premier Vladimir Poetin ook aan een aantal andere mensenrechtenzaken.
Rutte durft het aan om met de Magnitski-zaak een gevoelige kwestie aan te roeren. Het Kremlin moet niets hebben van Westerse kritiek en Nederland hecht grote waarde aan de economische relatie met de Russen. Magnitski overleed twee jaar geleden in een Russische gevangenis. Hij streed tegen een omvangrijke corruptiezaak, waarbij overheidsfunctionarissen betrokken waren. Hij belandde echter zelf in de cel op verdenking van belastingfraude. De 37-jarige Magnitski stierf in de gevangenis aan een hartstilstand. Een opzettelijk gebrek aan medische hulp leidde naar zijn dood, concludeerde een onderzoekscommissie. Medvedev heeft gezegd dat de zaak volledig moet worden onderzocht. Maar de betrokkenen achter Magnitski's dood gaan vooralsnog vrijuit. Rutte gaat Moskou hoogstpersoonlijk aansporen om vaart te zetten achter het onderzoek.
Als de premier toch bezig is, moet hij het in datzelfde gesprek ook hebben over de noordelijke Kaukasus. Ruslands achtertuin, waar aanslagen vrijwel elke dag voorkomen. Waar de Russische veiligheidstroepen ongemoeid hun gang gaan. Kaukasische mannen worden van hun bed gelicht op verdenking van terrorisme en banden met de radicale islam. Ze verdwijnen en niemand weet waar ze verblijven. Rutte moet de naam van Amir Tsjanijev maar eens laten vallen. Hij werd op vier september ontvoerd in Ingoesjetië en is sindsdien niet meer gezien.
Als Rutte praat over verdwijningen in de Kaukasus, dan kan hij niet heen om de naam Anna Politkovskaja en vragen hoe staat het met de vrije pers. De journaliste werd in 2006 gedood. Zij stelde moorden, verdwijningen en martelingen, met name in het Tsjetsjenië van president Ramzan Kadirov, aan de kaak. Haar moordenaars zijn gepakt, maar de opdrachtgever loopt vrij rond. Politkovskaja is de bekendste naam uit een rijtje van vermoorde journalisten, waaronder Natalja Estemirova, tevens mensenrechtactiviste. Andere journalisten bijven liever in leven en kiezen ervoor om zelfcensuur toe te passen.
Rutte's bezoek valt te vroeg. Als hij zijn reis voor eind oktober had geboekt dan had hij met eigen ogen kunnen zien hoe de Russische autoriteiten omgaan met demonstraties van oppositieleden. Elke 31e van de maand protesteren ze tegen de overheid. Deze 31e staat symbool voor artikel 31 uit de Russische grondwet, dat het recht geeft om te demonstreren. Daar denkt de Russische overheid anders over en verleent de oppositie geen toestemming voor demonstraties. Steevast worden toch demonstrerende oppositieleden op deze dag gearresteerd. Of slechts een select groepje krijgt goedkeuring om te demonstreren.
Meer protesten of betogingen kunnen rekenen op tegenwerking. Als liberaal draagt Rutte de gay pride ongetwijfeld een warm hart toe. Maar elk jaar verbiedt de Moskouse gemeente deze optocht en homo's die die dag toch op straat verschijnen worden in elkaar geslagen. Rutte moet het ook maar hebben over het Chimki-bos. Hier wordt op initiatief van de overheid een snelweg aangelegd door een eeuwenoud bos. Het gebruik van geweld om tegenstanders van de snelweg uit de weg te ruimen vormt geen uitzondering. Voorvechtster Jevgenija Tsjirikova weet er alles van. In het Kremlin horen ze niet graag haar naam.
Als Rutte daadwerkelijk indruk wil maken dan confronteert hij niet alleen Medvedev met deze onderwerpen, maar ook Poetin. De laatste heeft het immers voor het zeggen in Rusland.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten