'Het werkt hier niet zoals in Westerse landen'

Alsof het een rare vraag is. De drie Moskouse verkoopsters van een overdekte markt buiten het centrum van de Russische hoofdstad lachen de journalist uit. ,,Of onze aardappels duurder zijn geworden?", reageert de 41-jarige Goelzada Noviva (foto). ,,Natuurlijk. Vorig jaar kostte een kilo twintig roebel. Nu minstens twee keer zoveel", zegt ze serieus vanachter de opeengestappelde aardappels, wortels en kool.
Noviva weet waar het aan ligt. De verzengende hitte tijdens de Russische zomer van vorig jaar deed de aardappeloogst mislukken. ,,De Russische aardappels zijn daardoor te klein", vervolgt ze. ,,Nu importeren we duurdere aardappels uit Azerbeidzjan en Egypte."
De Rus ziet zijn boodschappenmand duurder worden. Harde cijfers bewijzen dat. Eind vorig jaar waren de prijzen over 2010 met 8,8 procent gestegen. Rosstat, het Russische Centraal Bureau voor de Statistiek, verwacht voor dit jaar een stijging van 6,4 procent.
Inflatie is een gevoelig punt onder de Russen en dat weet het Kremlin ook. Onrust over hogere voedselprijzen komt de Russische machthebbers niet goed uit Ze weten dat de parlements- en presidentsverkiezingen, in respectievelijk december en maart, eraan komen. Premier Vladimir Poetin grijpt daarom abrupt zelf in. Door de mislukte oogsten voerde hij vorig jaar een exportverbod op graan in. Afgelopen weekend kondigde Poetin aan het verbod per 1 juli op te heffen. Het had als doel om de binnenlandse prijzen laag te houden en de Russische voorraden op peil de houden. Een andere truc haalde Poetin deze winter uit met de benzineprijzen. De premier legde de binnenlandse prijzen vast, zodat ze niet meer konden stijgen. De Russische oliebedrijven verkochten vervolgens meer olie aan het buitenland, waar ze meer geld verdienden door de hogere olieprijs. De binnenlandse voorraden slonken. De pompstations kampten met een tekort en er ontstonden rijen wachtende auto's. Weer greep Poetin in: in mei geen olie-export en voortaan hogere uitvoerrechten op brandstof om te voorkomen dat olie het land uitstroomt. Poetin gaat ervan uit dat dit jaar de inflatie met maximaal 7,5 procent toeneemt.
De drie verkoopsters werken op een markt, zoals er zoveel zijn in Moskou en in de rest van Rusland. Elke sector, groente en fruit, melk, vlees en vis heeft zijn eigen ruimte. Elke potentiële klant wordt kort aangesproken. ,,Jongeman, wat wil je? Wortels, sinaasappels? Een ander: ,,Ik heb de lekkerste aardappels." De 32-jarige verkoopster Svetlana Afanasjeva prijst haar smetana (room), kaas en melk aan. Ze zijn tien procent duurder dan vorig jaar, zegt Afanasjeva, terwijl ze de voorraad smetana aanvult.
Ze heeft weinig vertrouwen in de Russische regering. Geïrriteerd zegt ze: ,,Hoe lang woon je in Moskou? Dan moet je toch zien dat de regering niets voor ons doet. de vrouw die met mij werkt is met pensioen. Ze ontvangt 100 euro per maand. Maar je moet niet denken dat haar pensioen meestijgt met de inflatie. Het werkt hier niet zoals in Westerse landen. We moeten het zelf doen." Ze heeft geen idee hoe de regering haar kan helpen. Irina Amsjarinskaja (45) heeft het antwoord klaar liggen. Ze heeft smetana bij Afanasjeva gekocht. Twee keer per week komt ze naar de markt. Anders wordt het te duur, zegt ze gelaten. ,,We moeten meer eigen producten hebben, dan daalt de prijs. Bij ons is de landbouwgrond leeg. De regering moet boeren helpen met efficiënte technologie en banken moeten lagere leningen afsluiten. Niet van die enorm hoge kredieten die ze nu aanbieden."
Ondanks de hogere prijzen ontbreekt het Afanasjeva niet aan klanten. De Russen weten de weg naar de markt nog altijd te vinden, ervaart ze. Droogjes zegt Afanasjeva: ,,Iedereen moet tenslotte eten."