Een belangrijke gebeurtenis

Mijn wijkkrant Chorosjovska (van de gelijknamige wijk) had het groot op de voorpagina staan en daarna volgden nog eens vijf pagina's. Ze gingen over 'de belangrijke gebeurtenis van oktober': de volkstelling van 14 tot en met 25 oktober. Aan het woord kwamen onder meer de baas van mijn wijk, die het belang van de volkstelling benadrukte, een volkstelster over de laatste keer in 2002 en praktische informatie: hoe ziet een telster/teller eruit, tussen welke tijden komen ze langs bij de mensen (09.00-21.00) en waar je terecht kunt, mocht je hen mislopen.
Geheel in spanning wachtte ik thuis op het moment dat op de deur zou worden geklopt (de bel is kapot) en ik deel zou gaan uitmaken van deze belangrijke gebeurtenis. Ik zou de teller met open armen ontvangen en volledig meewerken. Dat liep dus verkeerd. Aan de deuren een verdieping onder mij hingen woensdag witte briefjes met de mededeling dat de tellers langs waren geweest, maar niemand thuis hadden aangetroffen. Op het briefje stond een telefoonnummer voor het maken van een afspraak. Ik had zo'n briefje niet aan mijn deur hangen, maar de conclusie was snel getrokken. Ik was de tellers misgelopen.

Toen gebeld naar het telbureau. De mevrouw aan de andere kant van de lijn begon vrijwel meteen met het stellen van vragen. De volkstelling bleek ook telefonisch te kunnen, maar dan was de glans van deze belangrijke gebeurtenis er meteen voor mij af. Daarom naar de Raad van Veteranen, waar het telbureau zit, gelopen en daar zat de allervriendelijkste en praartgrage ('ik kan je alles over Rusland vertellen') 75-jarige Adelaida Anisimova in haar paars-zwarte vest en trui met dezelfde kleuren en drie ondertanden me op te wachten met haar vragenlijst. Ze herkende me direct van ons telefoongesprek.
In haar kantoor deed alles denken aan vroegere tijden. Op de gang hingen foto's van oorlogsveteranen en van verschillende veldslagen uit de Tweede Wereldoorlog. De muren waren behangen met een bruine kleur. Achter Anisimova hingen smoezelige gele gordijnen. Voor de ramen hingen planten en in vensterbank stond een logge tikmachine. Boven Anisimova hing een portret van president Medvedev en achter mij keek premier Poetin toe.
In gezelschap van deze heren vulde Anisimova voor mij het formulier in. De vragen stelden niet veel voor. Natuurlijk de naam, leeftijd, adres en afkomst. Maar ook of ik internet heb, welke talen ik spreek en wat voor een opleiding ik heb gevolgd. Dat was het en binnen een minuut was ik klaar. Ik hoor erbij.
Omdat ik de tellers thuis niet was tegengekomen, wilde ik toch het een en ander weten. Volgens mijn wijkkrant zijn ze te herkennen aan een sjaal, een legitimatiebewijs, een tas, een fluitje en een lampje voor op hun hoofd. Vooral over die laatste twee wilde ik meer weten. Anisimova legde alles keurig uit. Het fluitje is voor gevallen van nood. Daar kan de teller opblazen en dan is het de bedoeling dat de politie eraan komt. Het lampje is voor buiten in het donker of als in de trappenhuizen geen licht brandt. De tellers, ging Anisimova automatisch door, zijn studenten van de Financiële Universiteit, ze lopen altijd met zijn vieren en om het half uur moeten ze bellen naar het telbureau om door te geven waar ze uithangen.
Vrijblijvend is de volkstelling wel. Als je er geen zin in hebt, doe je niet mee en dan is er niemand die daar wakker van ligt. Anisimova schat dat zo'n twee à drie procent van de wijk niet meedoet en dat verschil is te verwaarlozen. Bewust verkeerde informatie doorgeven gebeurt niet, zegt ze stellig: ,,Zo zijn Russen niet."

Poetins dorpen

Gloednieuwe huizen in het dorp Krioesja, op ongeveer honderdvijftig kilometer ten zuidoosten van Moskou. Zij vervangen de door de branden van afgelopen zomer verwoeste woningen. Premier Vladimir Poetin heeft beloofd dat alle slachtoffers voor 1 november dit jaar een nieuw huis hebben. In de oblast (regio) Rjazan, waarin Krioesja ligt, betekent dat 248 nieuwe huizen. Te bouwen binnen twee tot drie maanden. In Krioesja zelf gaat het om zo'n vijftig huizen. Om het tempo op te voeren heeft de gouverneur van de regio gezegd dat de huizen voor 25 oktober klaar moeten zijn. Alle gedupeerden hebben een bedrag ontvangen van 210.000 roebel (5.000 euro).

Een nieuw Poetinhuis in Peredeltsy, ongeveer vijftien minuten rijden van Krioesja. Huizen van betonblokken met een laag cement. De huizen hebben binnen een wc in plaats van vroeger buiten, centrale verwarming, internet, telefoon, ijskast en een televisie. De laatste twee worden geschonken door Verenigd Rusland, de partij van Poetin. Het hout is geïmpregneerd. Daar komt een kunststoflaag overheen. De huizen komen op een afstand van tweehonderd meter van de bomen te staan.

Een typisch Russisch houten huisje in het gehucht Krioesja. Met daar omheen de door de Russen geliefde tuin, waar ze groenten en fruit verbouwen. Voor zichzelf of voor eigen verkoop in de stad. Ljoedmila Petrovna (56) uit Peredeltsy is blij met haar nieuwe huis. Samen met haar zus en schoonzus heeft ze de woning bekeken. Alledrie hebben lachende gezichten. Ze had alles verloren. ,,Dank je Vladimir Vladimirovitsj Poetin." Toch denkt ze met weemoed aan haar oude houten huis. ,,Daar zat mijn ziel in. Daar is alles gebeurd. Ik ben er geboren. Net als mijn zes kinderen. Binnen vijftien minten was het huis weg. Ik heb dat niet gezien. Dat kon ik niet aan. Dat deed pijn in mijn hart."

De buurvrouwen en vriendinnen de 54-jarige Jekatarina Soeljatitskaja (links voor haar nieuwe huis) en de 50-jarige Galina Penkina zijn maar al te blij met hun nieuwe huis in Krioesja. Ze hebben niets dan lof voor Poetin. ,,Als een golf kwam het vuur over mijn huis heen. Ik ben alles kwijtgeraakt", verzucht Penkina. ,,We hebben geld gekregen van de regering. We krijgen spullen en ons nieuwe huis is veel beter." Of alles inderdaad vóór 1 november af is, durven de twee vriendinnen niet te zeggen. ,,Dat er gebouwd wordt geeft hoop", zegt Penkina. Ze verheugt zich op de komende zomer. ,,Volgend jaar staan hier prachtige bloemen. Kom dan maar langs."

Nieuwe woningen staan in Peredeltsy als bungalowhuizen in een vakantiepark keurig naast elkaar. De grond erom heen bestaat uit zand, bouwpuin of verbrande boomstronken. De Russische vrouwen doen het schilderswerk. De mannen, vooral goedkopere Aziaten, doen het zware werk. De buitenkant van de huizen is vrijwel klaar. Binnenin staat het leeg en overheerst het grijs van het cement.

Bouwvakker Nikolaj Boeravlov (32) met een collega aan het werk in het dorp Laskovskij, dat grenst aan Peredeltsy: ,,Alles moet snel, snel, snel. Maar we gaan het halen. De huizen zien er goed uit."

De 45-jarige bouwopzichter Andrej Avdejev (voorgrond) in Peredeltsy heeft er alle vertrouwen in dat de door premier Poetin beloofde deadline van 1 november, de dag dat alle huizen af moeten zijn, gehaald wordt: ,,Tachtig procent van de huizen is af. Alleen aan de binnenkant zoals de badkamers en keuken moet worden gewerkt." Volgens zijn collega Valeri Tsernemtsov (30) in Krioesja is het een moeilijke opgave, maar haalbaar. ,,Het probleem is vooral de hoeveelheid. Elk jaar branden huizen in de zomer af, maar nog nooit eerder op zo'n grote schaal. Normaal gesproken bouwen we dit soort huizen binnen drie tot vier maanden. We zijn ervan overtuigd dat het gaat lukken. Het zal wel moeten. Het is Poetins missie."

De radiatoren liggen klaar.

De eerste rij zwart geblakerde bomen bij het dorp Peredeltsy. De houten huizen stonden er slechts enkele meters vandaan. De harde wind deed de rest. ,,Als een lucifer die afbrandt, zo snel ging het", zegt Galina Penkina. ,,De vonken sprongen zo het dak op", herinnert Ljoedmila Petrovna zich.

Lunchtijd, rond 12.30. De Aziaten koken hun eigen potje. De Russische bouwvakkers lopen in groepen naar de prodoekty (supermarkt).

Moskou na Loezjkov

-Joeri Loezjkov is weg, maar de stad draait door. Gisteren ging de stadsverwarming in ieder geval aan. Dus dat zit goed.
-Het raden van geschikte kandidaten is begonnen. Mogelijke opvolgers van Loezjkov zijn: Vladimir Kozjin, hoofd van het bureau van presidentiële zaken, vicepremier Igor Sjoevalov, minister van Defensie Anatoli Serdjoekov, Alexander Chloponin, presidentiële gezant van de Noord-Kaukasus en Alexander Beglov, plaatsvervangend hoofd van de presidentiële administratie.
Hier (linksonder van de pagina) kun je stemmen op deze en andere kandidaten. De president benoemt de nieuwe burgemeester. Premier Vladimir Poetin wil meebeslissen. Waarnemend burgemeester Vladimir Resin heeft gezegd dat er binnen een maand een burgemeester komt.
-Zorgen zijn er bij de bevolking nu Loezjkov is vertrokken. Zoals bij de agenten die de helft van hun salaris uit de gemeentepot zien komen. Blijft dat zo? Of de gepensioneerden, die een dankbaar extraatje kregen van Loezjkov. Of de leraren die vrezen voor hun Loezjkov-bonus. Resin heeft toegezegd dat alle sociale afspraken doorgaan.
-Vlak voor zijn vertrek lanceerde Loezjkov samen met de Russisch-Orthodoxe Kerk 'Project-200'. Hierin is afgesproken dat er tweehonderd nieuwe kerken in Moskou komen. Patriarch Kirill wil er eigenlijk zeshonderd, want er zijn te weinig kerken in de hoofdstad. Resin zegt 'Project-200' voort te gaan zetten. Kirill hoopt dat de definitieve opvolger dat ook van plan is. Loezjkov liet vaker door de Sovjet-Unie vernietigde kerken herbouwen, zoals de Christus-Verlosserkathedraal.
-Voor de derde achtereenvolgende ochtend (steeds rond 08.00 uur) na zijn ontslag verscheen Loezjkov op het stadhuis aan de Tverstraat nummer 13. Om wat? Zijn bureau leeghalen? Medewerkers vaarwel zeggen?
-Zijn privileges zijn voorbij: Loezjkov moest vanochtend zijn auto bij het stadhuis op een gewone parkeerplaats zetten.
-De ontmanteling van het Loezjkon-imperium gaat beginnen. De hoofdarchitect van Moskou, Alexander Koezmin, en Loezjkovs woordvoerder Segej Tsoj kunnen wellicht op zoek naar een andere baan.
-De vraag is wat er met het bouwbedrijf van Loezjkovs vrouw Jelena Batoerina gaat gebeuren. Zij sleepte vrijwel alle opdrachten binnen. Met dank aan haar man, beweren critici.
-Loezjkov wilde volgens goede vriend Josef Kobzon zijn ontslag via de rechter aanvechten, maar zag daar later van af.
-Wel haalt Loezjkov in een brief, geschreven een dag voor zijn ontslag, flink uit naar president Dmitri Medvedev. Hij hekelt de lastercampagne die de televisie tegen hem was begonnen. Loezjkov stelt vraagtekens bij het democratische gehalte van Medvedev: 'In ons land heerst sinds 1937 de angst voor het uiten van de eigen mening', verwijst Loezjkov naar de Grote Terreur onder Jozef Stalin. 'Als onze leiders met uitspraken die angst voeden... dan is het makkelijk om naar een situatie te gaan waarin er maar een leider in het land is van wie de woorden zijn geschreven in graniet en die onvoorwaardelijk moeten worden opgevolgd. Hoe verhoudt dit zich met uw oproep om 'de ontwikkeling van de democratie'?