'De branden zijn een cadeau'

De grond is zwart. Een boomstronk smeult na. Nikolaj Petrov maakt zijn dagelijkse ronde door het verbrande stuk bos bij zijn datsja. Hij controleert of het gedoofde vuur niet ergens oplaait. Iemand moet deze vrijwillige klus doen. De brandweer heeft haar werk gedaan en toezicht vanuit de overheid is er niet. Petrov heeft daarom zijn baas gevraagd of hij eerder mag vertrekken van zijn werk.
Het dorp van Petrov, Tsjornoje ('Zwart), behoort tot een van de vele brandhaarden in Rusland. Het ligt op dertig kilometer afstand ten oosten van de Moskou en het zijn dit soort branden die de Russische hoofdstad onder een dikke laag smog stoppen.
De 55-jarige Petrov - in blauwe overall, handschoenen aan en gewapend met een schep -werkt als fabrieksarbeider in Moskou en weet hoe de situatie daar is. Hij tekent een cirkel in de zandgrond en zet een punt in het midden. 'Dit is Moskou. Alle rook gaat naar de stad. Zoals je ziet, is de lucht hier schoon', lacht hij.
Maar wat kun je aan de branden doen? Weinig, meent Petrov. 'Het is de stevige wind gecombineerd met de extreme droogte', legt Petrov uit tijdens zijn inspectie. ‘We hebben nog nooit zoiets meegemaakt.' Even later zegt hij: 'Tijdens de Sovjet-Unie was er een toezichthouder over de bossen. Maar die is er niet meer. Waarom niet? Dat weet ik niet. Dat kan alleen Poetin vertellen.' Petrov maakt zich er niet druk om. 'De natuur werkt nou eenmaal zo. Er zijn toch ook altijd bosbranden in Spanje en Griekenland?'
De gevolgen van de brand in Tsjornoje zijn zichtbaar. Houten schuttingen zijn zwart geblakerd. Een huis sneuvelde. De muren zijn zwart gekleurd. De bewoners zijn vertrokken. Ook een banja, een Russische sauna, ging in vlammen op. De brandweer wist het vuur na drie dagen te bedwingen.
Petrov legt uit hoe hij tijdens zijn inspectieronde te werk gaat. Als een plek een beetje rookt, probeert hij die zelf te blussen met water. In ergere gevallen zorgt hij ervoor dat een wagen met een watertank en slang langskomt. Zoals het geval is bij een volledige rokende wortel van een boom. 'De brandweer heeft geen tijd hiervoor en is met te weinig om dit werk te doen', zegt Petrov.
Voordat hij het terrein inspecteert, ontmoet Petrov de twee vriendinnen Marina Antonova (44) en Elena Savkina (52). Ze hebben zojuist gekeken naar het verbrande stuk bos dat ongeveer twee vierkante kilometer beslaat. Ze bedanken Petrov voor zijn werk. De twee vrouwen stonden vorige week doodsangsten uit. Hun dierbare spullen lagen klaar voor als ze moesten vetrekken. Hun huis hielden ze zelf nat. De brandweermannen zijn hun helden.
Als oorzaak van de branden kijken ze naar de natuur, de wind en de ongewone hitte. Toch geven ze aan dat er wel iets had moeten gebeuren van te voren. 'We waren niet voorbereid. We hadden graag willen weten wat we in zulke gevallen moeten doen. Nu hebben we dat geleerd', glimlacht Savkina. Ook hadden ze graag materieel in hun buurt gehad om zelf de brand te bestrijden. 'Maar ja, dit is een nieuw gedeelte van het dorp’, zegt Antonova schouderophalend. 'Dat materieel lag daarom niet klaar.'
Vrijwilliger Petrov is er niet rouwig dat de branden de grond bij zijn dorp zwart hebben achtergelaten. 'Op de verbrande grond groeien straks jonge bomen. Dat is een cadeau.'